کاربرد درختان در فضای سبز شهری

گسترش زندگی شهری و دورشدن آدمی از طبیعت ، فضای بسیاری از شهرها را نامطلوب و مصنوعی کرده و با توجه به ضرورت زندگی شهری، چارهکار، ساماندهی ساختار شهری و همساز کردن آن با طبیعت است. به اعتقاد جمعی از کارشناسان در این میان فضای سبز و از جمله درختان، نقشی مهم در زیباسازی شهرها دارند. ضمن تاکید بر فواید کاشت درختان در حاشیه خیابانها و درون پارکهای شهری، خواستار دقت بیشتر در انتخاب نوع درخت با توجه به محل غرس شدند.
فضای سبز شهری شامل پارک و کنار خیابان است، با این تفاوت که در پارک،ازدرختان بزرگتر و متنوعتری میتوان استفاده کرد. انتخاب درخت برای کنار خیابان، محدودیت دارد، از جمله مشکل ریشه دوانی و همچنین گسترش تاج درخت که ممکن است به سیمهای برق متصل شود. مساله دیگر، شکستگی درختان کنار خیابان براثر طوفان است.

همچنین برخی از مغازهداران، مایل نیستند در جلو مغازهشان، درخت بزرگ باشد و نما و تابلو مغازهشان را بپوشاند. برخی از گونهها نظیر چنار و صنوبر، ریشه قطور دارند و سبب شکستگی سطح پیاده رو میشوند و برای کاشت درکنار خیابان مناسب نیستند.
درخت مناسب برای کنار خیابان، نباید تاج خیلی بزرگ و تنه خیلی قطور پیدا کند و باید ارتفاعش از پنج شش متر بیشتر نشود و قابلیت هرس بالا داشته باشد. برای حاشیه خیابان، ترکیبی از درختان همیشه سبز و خزان کننده مناسب است، برای درختکاریِ شهری در شمال، مرکبات، به ویژه نارنج از همه بهتر است یکی از دلایل ضعیف شدن درختان نارنج کنار خیابان ، کم بودن سطح خاک اطراف آن و کم شدن اکسیژن خاک است، در حالی که دراطراف درخت باید به حد کافی خاک باشد.
در شهرهای شمال باید درختانی کاشته شود که گل داشته باشند زیرا در این منطقه، کمبود سبزی وجود ندارد و درختان میوه و گونههای غیربومی نیز مناسب است. واین که درخت باید زیبایی هم داشته باشد درختی مانند "تُوری" که در تابستانها گل میدهد، برای کاشتن در حاشیه خیابان، انتخاب خوبی است.
درخت نمدار، به دلیل ارتفاع زیاد و تاج گسترده و تجمع زنبور عسل برای استفاده از گلهای معطر آن، برای کنار خیابان مناسب نیست و بهتر است در پارک کاشته شود.
از درخت سرخدار میتوان به صورت ترکیبی استفادهکرد، برای پارکها میتوان از درختانی همچون نمدار، جَل و اُرِس بهره گرفت. برای درختکاری درشهر، گونههای پهن برگِ پاکوتاه و یا سوزنی برگان پاکوتاه و توپی مناسب هستند.
برای کاشت درختان در محیط شهری، باید شکل و اندازه درخت و همچنین لاشبرگ و گیاخاک محل کاشت، در نظر گرفته شود.
نارون به دلیل حالت توپی، کاج بادامی به دلیل گرد و پا کوتاه بودن و نیز اقاقیای چتری و سرو خمرهای، درختان مناسبی هستند. بعضی گونههای مناسب برای فضای سبز شهری وجود دارند که تولید شان کم است و از این بین میتوان به درخت زیبای انجیلی اشاره کرد.
در شهرهای شمالی میتوان از افرا، اقاقیای چتری ، نَمدار، شِبهِ سَرو، سروناز، سرو خمرهای و در پارکها از گونههایی نظیر اُرس استفاده کرد.
![]()
بهترین انتخاب برای حاشیه جادههای بین شهری ، توسکا و صنوبراست که گذشته از ایجاد فضای سبز، سبب تولید چوب نیز میشود. برخی گونهها نظیر چنار، به خواست خود شهرداری، کاشته می شود و چون این گونه برای شهرهایی نظیر تهران مناسب است نه شهرهای شمال ، کاشت آن را دراین منطقه توصیه نمیکنیم.
کارشناسان معتقدند نقش گیاهان،به ویژه درختان در پالایش و کاستن از آلودگیهای گوناگون هوا، صدا، نور و غیره و زیباسازی محیط زیست بسیارمهم است.گیاهان دیاکسید کربن را از هواجذب کرده، به کمک نور خورشید، مواد انرژیزا تولید میکنند. فرایند جنبی این واکنش ایجاد اکسیژن است که درفضای اطراف گیاه و در نهایت در هوای محیط پراکنده میشود.
به گفته کارشناسان، بسیاری از درختان ، آلایندههایی همچون دی اکسیدگوگرد یا ترکیبات سرب را از هوا میگیرند و در بافتهای خود نگاه میدارند که منجر به کاهش آلودگی هوا میشود. همچنین گیاهان پرتو فرابنفش خورشید را که برای سلولها زیانبخش است، جذب میکنند.دست کم ۳۰۰نوع درخت از تیرههای مختلف در احداث فضای سبز شهری به کار میرود
با تشکر از سرکار خانم مهندس جهانگيري
معرفی مختصر :