«دوركاري» دريچه اي براي تلاش در هزاره سوم
به گزارش روابط عمومي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات،
صاحبنظران بر اين باورند كه، دوركاري مزاياي بسياري دارد، در حال حاضر و
براساس سيستم موجود كاركنان دولت بايد راس ساعت خاصي در محل كار خود حاضر
شوند و راس ساعت خاصي نيز به منازل خود بازگردند كه اين رويه علاوه بر
هزينههاي بالا وقت افراد را نيز هدر ميدهد.
در دنياي پيشرفته امروز دوركاري يكي از روشهاي مدرن كار كردن است و با
توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات و فراگيرشدن امكانات بسياري از جمله
اينترنت پرسرعت و ارزان، تلفن همراه، تلهكنفرانس، رايانههاي پرقدرت شخصي
و شبكههاي بيسيم، به سرعت در حال توسعه و گسترش است.
به اعتقاد كارشناسان، افزايش روزافزون مسافرتهاي درون شهري، ترافيكهاي
سنگين صبحگاهي و عصرگاهي، افزايش هزينه هاي رفت و آمد افراد از محل كاربه
خانه ها، ايجاد آلودگي در شهرهاي به ويژه بزرگ، اتلاف زمان افراد براي
رسيدن به محل كار، از بين رفتن انرژي از جمله موضوعاتي است كه طبق آن ايده
هاي دور كاري مطرح شده است.
بر همين اساس، وزراي عضو كميسيون اموراجتماعي و دولت الكترونيكي در خرداد
ماه سال جاري و بنابه پيشنهاد معاونت توسعه مديريت و سرمايه انساني رئيس
جمهور و به استناد اصل 138 قانون اساسي ،با هدف افزايش بهره وري، انعطاف
كاري وكاهش حجم رفت وآمد كارمندان دولت و اثرات جانبي آن ، آيين نامه
دوركاري را مصوب كردند ومتعاقب آن كليه دستگاههاي اجرايي دولتي موظف شدند
به منظور توسعه دولت الكترونيكي، فعاليتهاي مربوط به مشاغل عمومي و
اختصاصي را احصا وازطريق دوركاري انجام دهند.
دوركاري چيست؟
دوركاري، هر گونه شكلي از به كار گيري فناوري هاي اطلاعاتي (مانند
ارتباطات راه دور و رايانه) به جاي مسافرت هاي مربوط به كار و حركت كار به
سمت كاركنان، به جاي حركت كاركنان به سوي كار مي باشد .
دوركاري يك شغل نيست، بلكه يك روش سازماندهي كار است كه حول پردازش
اطلاعات ساخته مي شود. افراد يا گروههايي از افراد، دور از كارفرما، مشتري
يا طرف قرارداد، كارشان را انجام مي دهند؛ كاري كه مستلزم استفاده از
انواع گوناگون تجهيزات الكترونيكي است.
در واقع دوركاري، نوعي شيوه كار است كه به شاغل اجازه مي دهد بدون نياز به
حضور در اداره تكاليف و وظايف حرفه اي خود را به دور از بروكراسيهاي سنتي
با انعطاف پذيري بيشتري انجام دهد كه يكي از اصول توسعه آن فناوري
اطلاعات است.
تاريخچه دوركاري
از اواخر سالهاي 1970، وقتي كه ريز رايانه ها و مودم ها در دسترس عموم
قرار گرفتند ، روياي «كار از راه دور» به شكل كاملتري به حقيقت پيوست.
«جك ام.نيلز» كه در كتاب هاي مختلف با عنوان پدر دوركاري از او ياد مي
شود، اولين كسي بود كه به صورت رسمي به تحقيق در اين خصوص پرداخت و انديشه
دوركاري در دهه 1970 براي نخستين بار از سوي او مطرح شد.
اما موسسه Fedscoop يكي از مراجع رسمي اخبار حوزه IT در دولت فدرال آمريكا
محسوب مي شود در گزارش TELEWORK2010 كه مورد تاييد شركتهاي Intel , Cisco
نيز مي باشد ، نتايج بررسي و مقايسه وضعيت دوركاري بين كاركنان دولتي و
كاركنان بخش خصوصي حوزه مرتبط با IT را در دولت فدرال آمريكا بطور خلاصه
بيان نموده است .
بر اساس اين گزارش، ميزان رضايت از دوركاري در بخش دولتي 91 درصد و در بخش خصوصي 95 درصد بوده است.
اين گزارش مي افزايد، زمان حضور افراد دور كار در خانواده پس ازدوركاري 46
درصد افزايش داشته و كاهش 71 درصدي آلودگي هوا، 69 درصدي افزايش بهره
وري، 76 درصدي افزايش كيفيت زندگي، 70 درصدي ذخيره پول و 84 در صدي صرفه
جويي در وقت نيز از ديگر تغييرات محقق شده در ميان افراد دور كار پس
ازدوركاري محسوب مي شود.در همين حال، دكتر تهمينه ناطق يكي از طراحان
Telwork در كشور، از پروژه دوركاري شركت IT and T به عنوان موفق ترين شركت
دوركاري در دنيا ياد مي كند و مي گويد: دوركاري در اين شركت، در زمان
توفان كاترينا صورت گرفت.
در اين شركت به شكل دوره اي دوركاري انجام شد و چندين بار نيروها براساس
ارزيابي عملكرد، به سازمان فراخوانده شدند تا اصلاحات لازم در روند بهبود
انجام كار براساس منطقي علمي صورت بگيرد تا مشخص شود كه چه نوع كارهايي را
مي توان از طريق دوركاري انجام داد.
مزيت هاي دوركاري
بر همين اساس و با توجه به مواردي كه به آن ها اشاره شد، دوركاري
به دليل مزيت هايي كه دارد مورد توجه سازمان هاي مختلف قرار گرفته است.
به اعتقاد كارشناسان، از نظر بهره وري فردي مي توان گفت وقتي يك فرد از
كنترل هاي سازماني خارج مي شود، با «خرد مديريتي» تلاش مي كند كه عملكرد
خود را افزايش دهد و با برنامه ريزي كه براي انجام كارها دارد تمام تلاش
خود را به كار مي گيرد تا در كوتاه ترين زمان ممكن با كمترين هزينه، كارش
را بهبود دهد و چون در دوركاري ساعت انجام كار براي فرد شناور تعريف مي
شود، بنابراين مناسب ترين ساعت را براي انجام كار بهتر انتخاب خواهد كرد و
اعتماد به نفس نيروي كار با خرد مديريتي افزايش خواهد يافت.
هم چنين از طريق دوركاري بهره وري سازمان ها افزايش مي يابد و هدررفت
انرژي در سازمان ها كاهش خواهد يافت و وقتي نيروهاي كار در پروژه دوركاري
مشغول به كار مي شوند از ميزان تنش ها و درگيري ها و تعارضات سازماني هم
كم خواهد شد. در اين شرايط، مديران مي توانند از فرصت ها براي برنامه ريزي
در جهت استفاده بهينه از منابع سازماني سود ببرند.
ويژگي افراد دوركار
به گفت مسوولان، افراد كاملا توانمند، خوداتكا، آگاه به مسئله مي
توانند دوركاري انجام دهند، همچنين عدم نياز مكرر به مسئول، عدم پرسشگري،
افرادي كه كمتر به دستگاه خود مراجعه مي كنند و امكانات لازم را در منزل
يا محل مورد نظر دارند در اين طرح مي گنجند.
بر همين اساس، در طرح دوركاري، كارهايي كه به وسيله يك فرد قابليت انجام
داشته باشد و افرادي كه كمتر نياز به نظارت مستقيم دارند، در اولويت قرار
دارند.
نفرساعت ملاك ارزيابي
احمد بزرگيان، معاون نوسازي و تحول اداري معاونت توسعه مديريت و سرمايه
انساني رييس جمهوري با تاكيد بر اينكه فعاليت طرح دوركاري بايد قابل
اندازه گيري باشد، عنوان كرد: به عبارت ديگر، بايد مشخص باشد كه چند نفر
ساعت براي اين كار زمان صرف خواهد شد، مثلا فعاليتي 10 نفر ساعت يا 50 نفر
ساعت و يا كمتر و بيشتر زمان مي برد، بنابراين قابليت اندازه گيري دارد.
كارهاي دسته جمعي دوركار نميشوند
وي با تاكيد بر اينكه علاوه بر آن بايد فرد دوركار توانايي و قابليت
دوركاري را داشته باشد، تاكيد كرد: كارهاي دسته جمعي كه نياز به حضور
فيزيكي افراد دارد، مشمول اين طرح نيست و در طبقه بندي ها قرار نمي گيرد.
زيرساخت اجراي دوركاري فراهم است
از سوي ديگر و به گفته معاون نوسازي و تحول اداري معاونت توسعه مديريت و
سرمايه انساني رئيس جمهوري ، تعريف دولت از دوركاري دقيقا به معناي
TeleWorking نيست و تنها بخشي از اين طرح نياز به سرعت اينترنت دارد.
به اعتقاد دكتر احمد بزرگيان، عمده آنچه كه در دوركاري تشريح شده تنها با
زيرساختهاي فعلي امكانپذير است مگر آنكه دوركاري در بحث خدمات الكترونيكي
باشد كه بايد از طريق دسترسي داخلي اينترانت و يا پرتال هاي خدماتي انجام
پذيرد و اموري كه براي دوركاري تعريف شده با اينترنت دايل آپ و يا خطوط
پرسرعت ADSL انجام پذير است و فعلا مشكلي در اين جهت نداريم.
وزارت ارتباطات و دوركاري
اما در خود وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات نيز كه به باور اكثر
صاحبنظران، در اجراي طرح دوركاري در كشور ، يكي از بازيگران اصلي مي باشد
اقدام هاي براي اجراي دوركاري آغاز شده و كارگروهي به رياست معاون توسعه
مديريت و امور پشتيباني و با عنوان «كارگروه اجرايي طرح دوركاري ستاد
وزارتخانه» تشكيل شده است.
براي اين منظور شاخص هايي نيز تعريف شد و افرادي كه دانش لازم را داشته و
60 درصد از شاخص هاي تعريف شده را جذب كنند، در يك دوره شش ماهه دور كار
خواهند شد.
بر اساس ضوابط مشخص شده، اين كار در تمامي شركت ها و سازمان هاي تابعه وزارت اجرايي خواهد شد.
معرفی مختصر :